1,5 Derece: Bir Sayı Mı, Yol Ayrımı Mı?
1.5 Derece, iklim değişikliği ile ilgili raporlarda, konuşmalarda altı parlak kırmızı çizgilerle çizilen bir sayı. Gezegenimizin geleceği hakkında en kapsamlı bilimsel senaryoları hazırlayan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)’ne göre küresel ısınmanın 1,5 C ile sınırlandırılması için aksiyonlarımız aciliyet kazanmalı. Peki, bu küçük farklılık neden bu kadar önemli? Dünyanın birazcık daha ısınması neden bu kadar büyük bir mesele haline geldi?
1,5℃ sınırı, dünyada yaşamı mümkün kılan ekosistemlerinin ve ona bağlı canlı yaşamının güvenliği ve devamlılığı için kritik öneme sahip. Ama küresel ortalama sıcaklık, sanayi öncesi döneme göre 1,2℃ yükseldi bile! Tüm devletler verdiği emisyon azaltım taahhütlerini yerine getirseler ve “işler her zamanki gibi devam etmese” bile 2.4 °C'lik bir ısınma yolunda olduğumuz öngörülüyor. Daha basit bir şekilde açıklamaya çalışacak olursak şöyle bir örnek verebiliriz. Ekosistemi bir insan olarak düşünün. Vücudumuzun ideal sıcaklığı 37°C'dir ama eğer 38.2 °C olursa, buna ateş diyoruz. 39.4 °C ise yüksek bir ateştir ve hayati bir tehlike yaratabilir. Dolayısıyla siz de hemen bir şeyler yapmak, hastaneye gitmek ve müdahale edilmesini istersiniz. Ne var ki söz konusu dünyamız olduğunda gerçeklik duygumuz değişiyor ve bu “küçük” değişimi önceliklendiremiyoruz.
Galiba en fazla zihni bulandıran ve iklim aciliyeti karşısında oluşan ataleti açıklayan unsur da bu; iklim değişikliğinin en ağır etkilerini o kadar uzun bir zaman sonra göreceğiz ki şimdiye kadar yaşadıklarımızı yeterli bulmuyoruz. Hatta bu sebepten ötürü kuramcı Timothy Morton, iklim değişikliğini bir “hipernesne” olarak tanımlıyor. Aynı internet gibi asla tam olarak anlaşılamayacak kadar büyük ve karmaşık bir gerçek olarak karşımızda duruyor.
Gezegenimizin geleceği için de kritik eşik olarak görülen bu değişim, bir sayı veya uluslararası bir sözleşmeden çok daha fazlası olmalı. Henüz tam olarak göstermemiş olsak da yolumuzu değiştirme iradesi ve elimizdeki çözümleri aksiyona dökmek için hala zamanımız var!
BONUS:
- İklimin tam olarak nasıl değiştiğini veya bu noktaya nasıl geldiğimizi merak ediyorsanız; https://www.youtube.com/watch?v=Bl0ZdVoHm_w&t=18s
- Küresel ortalama sıcaklıktaki artışının 1,5°C sınırlandırılması hedefi anlaşılarak gezegenimizin geleceği için en kritik dönüm noktalarından biri haline gelen Paris İklim Anlaşmasını bir de bu sürecin mimarı Christiana Figueres’ten dinleyin.